Nieuws

Het inburgeringsbeleid is deze legislatuur grondig hervormd. Verplichte inburgeraars – grof genomen nieuwkomers vanbuiten de EU die hier langer dan 3 maanden verblijven – moeten 4 pijlers doorlopen: ze moeten een cursus maatschappelijke oriëntatie volgen en Nederlands leren. Sinds vorig jaar zijn ze ook verplicht zich in te schrijven bij de VDAB en om 40u op te trekken met een buddy.

Een studie van de OESO over de periode 2016-2021 die vorige week uitkwam leert nu dat dat de tewerkstellingsgraad van nieuwkomers duidelijk lager ligt dan het gemiddelde in Vlaanderen. Om hierop in te grijpen legt Somers een brede hervorming op tafel. Nieuwkomers zullen in de toekomst verplicht aan de slag moeten. Als het van de minister van Inburgering afhangt zullen nieuwkomers de eerste drie jaar in Vlaanderen bereid moeten zijn werk te aanvaarden, ook als dit niet direct bij hun opleidingsniveau past. Hiermee wil Somers de tewerkstellingsgraad van nieuwkomers drastisch opkrikken.

Laaggeschoolde nieuwkomers aan het werk helpen

1 op 3 van de nieuwkomers die in Vlaanderen toekomt is laaggeschoold. Dit zorgt dat ze minder makkelijk inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt. Om hen te helpen een goede job te vinden en om bijvoorbeeld de lijst met knelpuntberoepen op termijn deels weg te werken wil Somers laaggeschoolde nieuwkomers verplichten een opleiding te volgen die leidt tot duidelijke beroepskwalificaties. Deze competenties worden maximaal aangeleerd op de werkvloer (“on the job”). Denk aan opleidingen zoals in de bouwsector, zorgsector of transportsector. Binnen de verplichte opleiding hoort een verhoogde aandacht voor de Nederlandse taal. Als alternatief kan een nieuwkomer gewoon aan de slag als ze bij hun aankomst in Vlaanderen direct een job vinden. Maar ook hier verhoogt de focus op het Nederlands: Somers werkt aan een systeem om bedrijven te stimuleren Nederlandse lessen te geven op de werkvloer.

Daarnaast wil Somers dat nieuwkomers in de eerste fase tot ze hun inburgeringstraject hebben afgerond kunnen worden begeleid in hun contacttaal bij VDAB. “Taal is nog te vaak een drempel naar werk, dat terwijl werk vaak een sleutel is om Nederlands te leren.”

Nieuwkomers die een sociale uitkering krijgen moeten werk aanvaarden

Zes op tien van de nieuwkomers komt van binnen de EU. Zij zijn niet verplicht het inburgeringstraject te volgen. Een groot deel doet dit toch op vrijwillige basis, maar niet iedereen wordt bereikt. Hen wil Somers – indien ze recht willen hebben op een sociale uitkering – verplichten om de cursus maatschappelijke oriëntatie te volgen en Nederlandse les te volgen tot het niveau B1- (2.1) mondeling. “EU burgers kunnen we niet verplichten om het inburgeringstraject te volgen. Indien ze gebruik wensen te maken van bepaalde sociale voordelen kan dat wel. Daarom wil ik sociale voordelen koppelen aan het leren van Nederlands, het volgen van opleidingen en het aanvaarden van werk. Steun gaat gepaard met inspanningen.”

Nieuwkomers helpen een job te vinden gerelateerd aan hun diploma’s

Somers wil nieuwkomers verplichten werk te aanvaarden in de eerste drie jaar ook al valt dit niet samen met hun opleidingsniveau. Om te zorgen dat ze toch een job vinden op termijn binnen het opleidingsniveau (meer dan 40% van de nieuwkomers heeft een hoger diploma) wil Somers dat VDAB hun beter begeleid in de eerste vijf jaar. Concreet wil dit zeggen dat VDAB nieuwkomers helpt hun kennis, diploma- en/of vaardigheidsniveau aan te boren. Daar hoort bijvoorbeeld ook het beter gebruiken van buitenlandse diploma’s bij, door specifieke studietrajecten uit te werken.

“De voorbije jaren is er te weinig gebeurd in het inburgeringsbeleid. Toen ik minister werd was slechts 17% van de nieuwkomers ingeschreven bij VDAB, vandaag is dat 83%. Voor het eerst werken we aan de activering van nieuwkomers. Toch is het niet voldoende. Er is nood aan een aanklampend beleid dat nieuwkomers maximaal aan het werk helpt, dat is niet meer dan normaal, en hen daarmee ook kansen geeft. Werk is de manier om te integreren en creëert kansen voor iedereen.” aldus minister Bart Somers.